Posts

वाचनानंद २०२५!

आजकाल खरं तर पुस्तकं वाचणारे वाचक तसे कमी होत आहेत हे मानायला वाव आहे. त्यातल्या त्यात आताशी ऑनलाईन पुस्तकं  वाचण्याची सुविधा विविध माध्यम संस्थांनी कधी फुकट तर कधी वर्गणी (म्हणजे आपले सब्स्क्रिप्शन  की  हो! ) तत्वावर  उपलब्ध करून दिल्यापासून कार्यमग्न (बीजी) लोकांना त्याचा बराचसा फायदा झाला आहे हे जरूर नमूद करावे लागेल.  आता यात कोण कुठल्या भाषेत , कोणत्या विषयावर कोणत्या वेळी वाचणे पसंत करतो हे ज्याचे त्याने ठरवावे. पण वाचावे काय हा मोठाच प्रश्न असतो बऱ्याचदा. पाश्चिमात्य साहित्यविश्वात तश्या खूपविक्या (बेस्ट सेलर्स ) पुस्तकांच्या याद्या नियमित प्रसिद्ध होत असतात त्याबरोबरच बुकर , नोबेल यासारख्या विविध पुरस्कारांसाठी नामाकिंत केल्या गेलेल्या साहित्यिकांची यादीही , काय वाचावे हा प्रश्न बऱ्यापैकी सोडवत असते .  आपल्या माय-मराठीसारख्या  प्रादेशिक ( पण जागतिकीकरणाच्या रेट्यात वैश्विक होत चाललेल्या ) भाषेत नक्की काय वाचावे याचे उत्तर तितकेसे सोपे सरळ नक्कीच नाही. तेव्हा काही नामांकित माध्यम समूह त्या त्या वर्षात तत्कालीन मान्यवरांना आपण सध्या काय वाचत आहोत...

वाचू आनंदे.. नवे नवे!

  वाचू आनंदे.. नवे नवे!  वाचन संस्कृती लयास चालली आहे अशी सार्वत्रिक बोंब आसमंतात असताना; आणि साठ-सत्तरच्या दशकांतली पुस्तकंच आजही वाचली जात असल्याचं म्हटलं जात असताना ‘लोकसत्ता’ने अलीकडच्या काळातील नव्या लेखकांची पुस्तकं वाचणारे नेमकं काय वाचतात, याचा वेध घ्यायचं ठरवलं. त्यासाठी साहित्यिक, प्रकाशक, नाटक- सिनेमातील कलाकार, शासन-प्रशासनकर्ते, अर्थविश्व अशा विविध क्षेत्रांतील मान्यवरांना त्यांनी गेल्या वर्षभरात वाचलेल्या पाच नव्या पुस्तकांची नावे कळवावयास सांगितली. त्यानुसार आजच्या नव्या दमाच्या लेखकांचं कोणतं साहित्य वाचलं जातं याचं सम्यक चित्र वाचकांसमोर उभं राहील. काहींना अजूनही जुन्यांचा ओढा आहेच. परंतु एकुणात नवं साहित्य, नवे लेखकही जोमाने लिहीत आहेत. त्यांचाही वाचकवर्ग आहे. नव्याचं भान आणि जाण त्यातून प्रगट होते.  *प्राक्-सिनेमा : अरुण खोपकर * जवळीकीची सरोवरे : प्रज्ञावंत सखेसांगाती : नितीन वैद्य * काळ्या निळ्या रेषा : राजू बाविस्कर * चित्रसंहिता : मंगेश नारायणराव काळे * वारसा : मीना प्रभू *  रामदास भटकळ * अमर फोटो स्टुडिओ : मनस्विनी लता रवींद्र * रानवस्ती : अनिल...

आठवण आईची-पाचवे पुण्यस्मरण

गेले ते दिवस आणि राहिल्या फक्त आणि फक्त आठवणी . आई , ५ वर्षं झालीही तुला जाऊन,आणि आम्ही तरी कुठे थांबलोय? संसारचक्र सुरूच आहे आणि धावतोय आम्हीही जमेल तसं पण आई आता तू नाहीस, फक्त तुझा आश्वासक आवाज आहे अजूनही कानात घट्ट रुतलेला,आणि खूप साऱ्या आठवणी ज्या उलगडत असतात एकामागून एक कधी अचानक तर कधी प्रसंगानुरूप. हे आई! आमचं विनम्र अभिवादन स्वीकार जिथे कुठे असशील तिथे  !!

मुंबईला खऱ्या अर्थाने श्रीमंत करणाऱ्या नाना शंकरशेठ यांची कहाणी

Image
मुंबईने ज्यांना श्रीमंत केले असे लक्षावधी लोक आपल्याला भेटतील, पण आपल्या कर्तृत्त्वाने आणि दातृत्वाने ज्यांनी मुंबईला श्रीमंत केले असे अगदीच मोजके. नाना उर्फ जगन्नाथ शंकरशेठ हे त्यातील अग्रगण्य नाव. आपल्याला मिळालेल्या संधीचे सोने करत, नानांनी या मुंबईत चोख व्यापार केला. उदंड पैसे कमाविले आणि कमाविलेल्या या पैशाचे फक्त उंच इमले न बांधता त्यातून समाज घडविणाऱ्या संस्था उभ्या केल्या. नानांनी उभारलेल्या संस्था पाहिल्या की आजही आवाक् व्हायला होते. आज नानांच्या पुण्यतिथीनिमित्त, त्यांच्या या खऱ्याखुऱ्या श्रीमंतेचे मॉडेल समजून घेण्याचा केलेला हा प्रयत्न. नानांचा काळ (१८०३-१८६५) हा इंग्रजाविरुद्ध सुरू झालेल्या स्वातंत्र्ययुद्धाच्या आधीचा काळ. मुंबई हे शहर म्हणून आकाराला येण्याचा हा कालावधी. समुद्री व्यापारामळे हे शहर घडत होते आणि रोजगाराची संधी शोधण्यासाठी लोक या शहरात येत होते. नानांचे कुटुंब या अशा मुंबईत येणाऱ्या लोकामधील अगदी सुरुवातीला आलेल्यामधले लोक म्हणायला हवे. नानांचे पूर्वज बाबूलशेठ मुरकुटे अठराव्या शतकात कोकणातून मुंबईत आले. मुंबईच्या आघाडीच्या व्यापाऱ्यांमध्ये त्यांची गणन...